waso sona Ukami en monsuta pi kiwen pimeja
mute nimi: suli lili, MLLLTWAMLLW
o sona e ken ike lon lipu ni
- moli mute
- nimi pi pu ala
tenpo mute la waso sona Ukami li toki e ni: “lape la leko pi mute ike li kama wan pona.”
mi kama sona e waso sona Ukami tan nasin nasa. mi o toki e nasin ni:
soweli olin mi en mi li kama tawa ma tomo suli tan ijo monsuta a. ni li tenpo ni nanpa wan: mi tu li tawa ma tomo suli. tenpo pini ale la mi tu li lon ma tomo mi pi lili mute.
tenpo pi kama mi li tenpo pimeja. mi wile alasa e tomo lape pona, taso sewi li kalama li pana e telo. ko sijelo pi mi tu li kama telo sama kala tan ni. mi alasa e tomo lape, taso tomo wan taso li lon. ona li ike tan ni: tomo anpa li tomo pi telo nasa li jo e kalama suli.
taso mi tawa insa ona kin tan telo suli. “n!” soweli olin mi li mu li toki ike tawa mi. “tomo ni li ike a! sina ken ala alasa pona anu seme? sina nasa ike anu seme?” ona li pona tawa mi lon tenpo mute, taso tenpo pi pilin ike la ona li ken toki sama ni.
kalama suli la mi tu li ken ala lape. tan ni la mi awen lon tomo anpa li kama jo e poki pi telo nasa e poki ante pi pipi moku.
lon poka mi la soweli wan li nasa lili tan moku telo mute li toki suli tawa akesi pali tomo. akesi pali li tawa e lawa ona, taso mi pilin e ni: ona li kute pona ala e toki ona. mi tu li ken kute e toki soweli:
“mi lon ma tomo ni lon tenpo ale a. mi sona wawa e tomo ale ona e soweli suli ona. ona ale li pilin e ni: mi soweli pi ken suli, pi sona wawa.”
mi kama jo e poki telo tu tan akesi la soweli nasa li toki tawa mi. “sina sin kama anu seme? mi lukin ala e sina tu lon tenpo pini ale.”
“n, sin kama. mi soweli pi ma tomo lili li sona pi lili mute e ijo pi ma tomo suli ni.”
“a! ni la mi ken pana e sona tawa sina. poki telo sina o pilin e poki mi. ni la mi kama soweli pona a.”
poki tu wan li kama wan li kalama tan ni. mi tu li toki tawa soweli ni lon tenpo lili la, soweli olin mi li kama nasa lili li toki e ni. “tenpo suli la mi wile weka tan ma tomo lili. taso soweli alasa monsuta li kama la, wile ni li kama wawa! tan ni la mi tu li kama.”
toki ni li pini la lukin akesi li tawa sewi lili. kin la uta ona li kama open. taso toki nanpa wan li kama tan uta pi soweli nasa. “a a! seme a? soweli alasa li lon ala a a!”
ona li kute e ni la, soweli olin mi li kama pilin ike sama ni: luka li pakala e ona. “sina a sona e seme kin? soweli pona mi li kama moli tan monsuta ni!”
sinpin lawa pi soweli nasa li weka e musi. tenpo sama la, uta mi li kama sama sitelen pona pi nimi “ike.” kin la, mi pilin sama soweli nasa. soweli alasa o lon ala. taso ni li soweli seme a li sona e seme a? ona li ken toki e ni tawa soweli olin mi tan seme?
“a pakala a. mi o toki ala e ni. taso…”
“kin a!” kalama suli la soweli olin mi li toki. “sina o toki ala e ijo ni: sina sona pi ala ale e ona!” pini la ona pana e telo uta tawa soweli nasa li tawa wawa tawa sewi tomo, tawa tomo lape.
mi o tawa lon monsi ona. taso tenpo ni la mi kute e toki pi akesi pali. ona li toki tawa soweli nasa.
“ona li lon! mama sama mi li kama pakala li kama lon tomo ike pi awen kiwen tan ni: soweli mute li toki e pali moli ona. taso mi sona e ni: ona li ken ala a pali e moli! lon la, soweli li kama moli tan soweli alasa monsuta, taso soweli ale li toki e lon ala pi soweli alasa.”
“a!” mi kama wile sona li toki. “akesi ni li mama sama sina kin anu seme?”
soweli nasa li luka e lawa ona li toki e ni: “seme a! sina tu li toki e ijo wan anu seme?” ona li lukin tawa mi. “soweli pona pi olin sina li kama moli tan ijo monsuta.” ona li lukin tawa akesi. “sina la, mama sama li kama pakala kin tan moli monsuta ni. taso lon la, mama sama sina li akesi pona a. mi kin sona e ona—mi sona e soweli suli ale a!”
akesi li toki wawa. “ni la sina o alasa e soweli ni a!: ona li ken pana e sona lon pi soweli alasa tawa soweli ale!”
wawa pi soweli nasa li kama lili. sinpin lawa ona li tawa lili tan kepeken ona pi insa lawa. ona li sike e lukin ona li lukin e soweli ale lon tomo. insa tomo li jo e soweli mute e kalama suli tan mu ona.
”a!” soweli nasa li kalama. “mi sona. sina o toki tawa waso sona Ukami! ona li jo e esun lili lipu li jo e sona wawa tan lipu mute.”
soweli li luka tawa waso pi sijelo sike, pi lape suwi. ona wan taso li lon supa moku ona. poki telo pi telo ala li lon supa.
kule pi ko waso ona la mute li sama ko suwi pimeja. taso ko pi walo suno li lon anpa pi lawa sinpin ona li lon sewi pi lukin ona. walo anpa li sama sitelen pona pi nimi “suli”; walo sewi li linja.
soweli nasa li tawa supa waso li luka pi wawa lili e ona. “waso o! o weka e lape!” soweli nasa li awen tawa e sijelo waso, taso waso li awen lape. “akesi o! o pana e poki telo sin tawa mi.” poki li kama la, soweli li pana e telo ale lon lawa waso.
mu wawa pi pilin ike li kama tan uta kiwen waso. “seme a!!! tan seme la sina ni?” ona li tawa wawa li weka e telo tan ko ona. “mi lape ala. mi pini e lukin mi taso.”
soweli nasa li n. “akesi pali en soweli ni li jo e wile sona. wile ni li suli a. ken la, sina ken pana e sona pona tawa ona.”
“n. ona li wile sona e seme?” kalama uta waso li sewi wawa li pakala lili e kute.
“waso o.” mi toki e ni. “monsuta li kama.”
mi toki e pakala akesi la mi awen toki: “mi o open lon tenpo weka.”
waso li mu la mi open toki. anpa li toki mi:
…
ma tomo lili mi li jo e soweli pi mute lili taso. ni la, soweli ale li sona e soweli ante ale. tenpo suli kin la soweli pi ma ni li alasa e soweli olin lon ma sama.
tenpo mi pi kama suli la soweli mute li wile olin e soweli wan tan ni: selo ona li pona ale tawa lukin; insa ona li jo e pilin loje pi pona mute; lawa ona li sona wawa. ni li soweli Mansamu.
mi kin li wile olin e ona. taso mi lukin e ni: soweli Mansamu li toki mute tawa soweli Puko, tawa soweli Tano, li toki pi lili taso tawa mi. taso soweli Mansamu li jo e soweli pona. ni li soweli Kanpi. ona li toki mute tawa mi la mi pilin pona. mi kama suli la ona li kama soweli olin mi.
soweli Kanpi en mi li kama wan olin la soweli Puko en soweli Tano li awen alasa e olin pi soweli Mansamu. taso soweli Mansamu li toki e ni:
“soweli Puko o. sina pona nanpa wan tawa lukin mi. toki olin sina li pona mute. kin la, sina jo e mani.”
“soweli Tano o. sina musi nanpa wan tawa pilin mi. tenpo mute la, sina en mi li ken toki e sona majuna pi kulupu soweli suli li ken musi lon tenpo suli.”
ona li toki e ni kin: “sina tu li pona mute tawa mi. taso mi ken olin e wan taso.” soweli tu pi wile olin li pilin pona ala tan toki ni. taso ona tu li awen alasa e soweli ni pi pona lukin, pi pilin insa pona, pi sona wawa.
ma tomo lili ni la soweli ale li pali e musi moku suli wan lon tenpo sike ale. soweli ale li pana kin e ijo pona tawa soweli ante lon musi ni. tenpo pi musi moku li kama la, akesi esun li kama tawa ma ni kepeken tomo tawa esun li esun e ijo pana.
soweli Puko li tawa akesi li lukin e kiwen pi pona lukin. kiwen li palisa lili li kule pimeja, taso ona li suno wawa kin. akesi li toki: “ni li kiwen pona. ona li jo e wawa pi kon pona! soweli li kama jo e ona la kiwen en pilin pi soweli jo li ken kama wan. soweli jo li pilin pona la, kiwen pimeja li ken pana e suno jelo wawa. ona li pilin ike la, kiwen li pana ala e suno ale.”
ni li pona tawa soweli Puko. esun la kiwen ni li wile e mani mute mute, taso soweli Puko li jo e mani li kama jo e ona. ona li wile pana e ona tawa soweli Mansamu lon musi moku suli.
soweli Tano kin li tawa akesi esun. soweli Puko la, nasin ona pi pana pona li ante suli. soweli Tano li esun e lipu suli. lipu ni li toki e ijo mute pi tenpo pini.
musi moku li kama la, soweli Puko li toki: “soweli Mansamu o moku pona o musi pona. mi pana e kiwen pi wawa pona tawa sina. sina jo e ona la mi ken sona e pilin sina lon tenpo ale. sina en mi li kama wan olin a la ni li pona mute.”
soweli Tano li toki kin: soweli Mansamu o moku pona o musi pona. mi pana e lipu suli. insa ona li jo e toki pi tenpo pini. mi tu li kama wan la sina en mi li ken kalama e toki ona lon tenpo suli.
lon musi suli la, soweli Mansamu li pilin pona tan kama jo ona pi ijo pona tu. ona li uta e sinpin lawa pi soweli Puko, e sinpin lawa pi soweli Tano, taso ona li awen toki ala e ni: ona li wile olin e soweli seme.
tenpo suno mute li kama, soweli Mansamu li lukin e lipu ni pi tenpo pini. nasa la, lipu ni li toki e wawa pi kiwen pimeja ni! taso ona li toki ala e wawa pona. toki lipu la, kiwen ni li ken kama e soweli alasa!
pilin monsuta la, soweli Mansamu li tawa soweli lawa pi ma lili. soweli lawa li kute e ni la ona li pilin monstua ala tan sona ni: soweli alasa li lon lon tenpo pini taso, li lon ala lon tenpo ni. taso tenpo lili la, soweli majuna mute pi ma tomo lili li kute e toki ni. ona ale li pilin ante, li pilin e ni: kiwen ni li ken weka e lape suli pi soweli alasa monsuta a.
soweli Mansamu li pilin sama soweli lawa, taso soweli majuna li pilin monsuta la ona li pilin ike. tenpo sama la, ona li wile ala weka e kiwen pimeja tan ni: soweli Puko li pana e ona. ni la, soweli Mansamu li awen lukin e lipu suli li alasa e nasin pona.
tenpo lili la, ona li kama sin lon ma tomo lili mi, li kama tawa tomo mi. mi en soweli Kanpa li lon tomo. soweli Mansamu li toki e ni tawa mi tu: lipu la, ona li kama jo e sona ni: wawa ike kiwen li ken weka kepeken nasin seme!
“nasin ni li seme?” mi toki e ni, taso soweli Mansamu li pilin apeja. ona li wile ala toki e ni tawa mi. ni la, ona li toki kepeken kalama pi lili mute tawa kute mi soweli Kanpa. toki li pini la ona tu li kalama e mu musi suli lon tenpo suli. mi pilin e wile sona, taso ona tu li toki ala e nasin tawa mi.
tenpo tawa lili la, soweli Mansamu li toki: “ni la, mi o kama e soweli… n n… e soweli Tano tawa tomo mi!”
ona tu li awen mu musi, taso mi sona ala e tan.
tenpo suno sin li kama la, soweli Tano li kute e wile kama pi soweli Mansamu. tenpo nanpa wan la, ona li toki e wile toki ona tawa soweli pona ona. ona li wile toki e ni tawa soweli Mansamu: “mi soweli pona a. soweli ante li kama alasa e olin mi. mi wile olin e sina, soweli Mansamu o, taso sina wile toki e ni: soweli seme li kama soweli olin sina? sina toki ala e ni la mi ken kama olin e soweli ante taso.”
soweli pona li tawa e lawa li toki: “ni li pona. o toki tawa ona kepeken nasin ni a!”
ni la soweli Tano li tawa. taso lon tomo pi soweli Mansamu la, toki ni li kama ala tan uta ona tan ni: soweli Mansamu li moli! lupa loje li lon sijelo ona. kiwen li lon insa luka ona, taso ona li pana ala e suno, li kama kiwen pi wawa ala.
soweli Tano li tawa wawa tawa soweli lawa. soweli lawa li toki e ni:
“mi sona e ni: moli monsuta ni li kama tan seme. soweli alasa li lon ala lon tenpo ni. kin la, soweli ale pi ma lili ni li soweli pona li ken ala moli e soweli ante. ni la, ijo pi pali moli li ken akesi esun taso! tenpo ale la akesi li ike tawa mi. tawa mani la, ona li ken pali e ale, li ken pali e moli kin.”
soweli lawa li awen toki: “o lukin: kiwen li pana ala e suno. ni li tan weka wawa anu seme? ala. tan ni taso: ona li kiwen ante pi wawa ala. akesi li alasa e kiwen ni lon ma kasi, li moli e soweli Mansamu, li kama jo e kiwen lon, li esun e ona tawa mani. ona li akesi monsuta.”
tawa soweli pali ona la, soweli lawa li toki wawa: “o jo kiwen e ona!”
…
mi toki: “nasin ni la, akesi li tawa tomo pi awen kiwen. taso soweli ante li pilin ante. ona li pilin monsuta a tan kama pi soweli alasa. soweli Kanpa li pilin e ni kin la mi tu li kama tawa ma ni.”
waso li n.
“waso sona o. sina pilin e seme? moli li kama tan akesi anu soweli alasa?”
linja walo ona li tawa lili. toki insa ona li pini la ona li toki: “akesi li ken. soweli alasa… li ken ala. taso ken ante kin li lon. ni li soweli Tano.”
“a?! tan seme la ni li ken? soweli Tano li soweli pona li soweli pi utala ala.”
lukin waso li kama pini lili. “mi sona ala e ni: ona li soweli pi pona ala pona. taso tenpo mute la mi lukin e ni: soweli pi sama pona li soweli ike lon lon. kin la, soweli Tano li jo e wile ken pi pali moli. ona li kama sona e ni: ken suli la, soweli Mansamu li wile olin e soweli Puka. ona li pilin ike tan ni. taso ni taso ala. ona li jo e wile kama olin e soweli ante la ona li wile mani. tan ni la ona ken wile kama jo e kiwen mani kepeken nasin ike.”
“a! tan ni la sina jo e nimi pi waso sona… taso a sina ken ala ken kama sona e lon? sina ken tawa ma tomo lili mi li alasa e sona anu seme?”
waso sona Ukami li kalama ala lon tenpo suli. ona li pini e lukin ona li tawa sike e lawa ona. tan ni la mi ken lukin ala e sinpin ona. mi ken lukin e monsi lawa ona taso. uta mi li pana ala e kon lon tenpo ni. tenpo lili la sinpin lawa ona li kama sinpin sin e mi.
“tenpo nanpa wan la, mi wile tawa tomo lipu mi. sina wile la sina ken tawa lon poka mi.”
mi sona ala e tan, taso mi n.
“mi tawa kin!” soweli nasa li toki e ni.
telo sewi li kama lili lon tenpo ni; kin la tomo lipu li lon ma pi weka ala. mi en soweli nasa en waso sona li tawa tomo ni kepeken tenpo lili.
tomo ona pi esun lipu li lon anpa ma, lon anpa tomo suli. mi tawa lon nasin pi tawa anpa li kama lon insa tomo pi majuna lukin. majuna ni en kon wawa pi lipu majuna li pona tawa mi. lukin sike la mi ken lukin e lipu suli lon sinpin ale. tan anpa tawa sewi la sinpin li suli. tan poka tawa poka la ona ale li sike lili; nasin ona li sama akesi pi noka ala.
supa wan pi kiwen kasi la ilo lukin waso li lon. ona li len e ilo ni lon lukin ona la ona li lukin tawa sewi li luka lili e ko walo anpa pi sinpin ona. ni la ona li tawa sewi kepeken luka waso li awen lon sewi li lukin pona e lipu sinpin.
waso li kama anpa la luka ona li jo e lipu suli. ona li open e lipu lon sewi supa li lukin e toki ona lon tenpo suli li mu mu mu.
mi toki e wile sona. “a… ni li lipu sama ni anu seme: soweli Puko li pana e ona tawa soweli Mansamu?”
“ken la, ala.” waso li toki. “taso ken kin la, ona li ken toki e ijo sama.”
ona li awen e lukin e mu mu. “a!” ona li kalama. “ni li suli. mi kama sona e nasin pi soweli Mansamu. pilin soweli pi tenpo weka la, nasin ni li ken awen e weka pi soweli alasa.
“a?”
“n. sina kute la sina kama sona e tan pi apeja ona. mi kalama e toki lipu: ‘kiwen pimeja suno. ma ale li jo e kiwen ni pi mute lili. ona li jo e wawa pona e wawa ike. pona la, ona li ken toki e pilin pi soweli jo. taso ike li ike suli. ona li ken kama e soweli alasa. pona li ni: nasin pi pali pona li ken weka e wawa ike li ken awen e wawa pona.
“‘nasin li ni: nanpa wan la, o moku e kiwen. nanpa tu la, o awen lon kipisi pi tenpo suno. nanpa tu wan la… o pana e kiwen jaki lon lawa pi soweli olin sina!”
“a!? apeja a!”
waso Ukami li mu waso. “n! ni la, mi ale li sona e ijo sin. sijelo moli li jo e lupa lon insa ona tan ni!: soweli pi pali moli li wile kama jo e kiwen tan insa sijelo ona!”
mi en soweli nasa li toki ala lon tenpo lili. sinpin lawa pi mi tu li sama sinpin kiwen.
soweli nasa li toki. “a, ni la… ken tu li awen lon! ken la, monsuta li kama alasa e ona tan wawa kiwen, li pana e lupa. ken kin la…”
waso li awen ala li toki: “ken kin la, soweli Mansamu li toki e pana jaki la, soweli Tano li pilin apeja wawa. tan ni la, ona li wile ala olin e soweli Mansamu. ni la, ona li wile e mani tawa alasa pi soweli olin ante…”
“a… n…”
mi toki: “ni la, akesi li ken ala pali e moli. ona li sona ala e ni: kiwen li lon insa sijelo ona!”
waso li toki: “ni li lon. anu la…” ona li lukin e mi lon tenpo suli kepeken lukin wawa. “n. leko mute li lon insa lawa mi. mi o lape.”
“seme a? leko seme? seme?”
lukin waso li kama pini. ona li kama lape kepeken tenpo ala! mi kalama suli, taso ona li weka ala e lape. mi jo ala e telo. mi en soweli nasa li ken weka taso.
pilin nasa li kama lon insa lawa mi la mi tawa tomo lape li kama lape. toki waso li lon sitelen ale pi lape mi. sitelen li tawa sama ni: leko mute li kama wan li kama tomo.
…
tenpo pimeja li awen lon la mi kama lape ala. lukin mi li kama suli. mi sewi e sijelo mi li kalama wawa. ni li weka e lape pi soweli olin mi.
“seme a?”
mi luka e lukin mi li weka e lape ona. “soweli wan taso…”
“a? seme a?”
“soweli wan ante taso… soweli wan ante taso li ken…”
mi tawa wawa. mi tawa poki tawa suli pi mi tu li open e ona li alasa wawa. ijo mute li kama sewi li tawa anpa sin.
soweli olin li kalama. “a?? sina alasa e seme?”
mi alasa li alasa li alasa. “soweli wan ante taso li ken sona e ni!”
“sona e seme a? mi pilin monsuta tan sina!”
“sina pilin seme? sina pilin monsuta? sina pilin monsuta anu seme? sina… sina monsuta!”
mi alasa pona e ona. kiwen pimeja sona li lon insa pi luka mi. sinpin pi soweli Kanpi li kama walo sama telo ko sewi.
…
“ona li monsuta a.” mi toki e ni tawa waso sona Ukami lon tomo lipu ona. waso li kute pona li pana e telo seli pona tawa mi. “ona li wile kama tawa ma tomo suli. taso mani mi li lili taso… ona taso li sona e ni: soweli Mansamu li wile pana e kiwen kepeken nasin seme.”
waso sona Ukami li tawa e lawa ona. lon la, ona li sona e ale lon tenpo pimeja pini, taso ona li ken ala toki e ni tawa mi tan pilin apeja.
ona li toki: “soweli mute pi sama pona li soweli ike lon lon.” mi pana e kon suli. tenpo ni la, soweli olin mi li tawa tomo pi awen kiwen. tenpo lili la, akesi li tawa sin tawa ma.
waso li awen toki. “sina tawa sin tawa ma tomo lili sina anu seme?”
“ala. ma tomo lili ni li pona ala tawa mi lon tenpo ni. mi jo ala e soweli pona lon ona. akesi la, soweli lawa ona li jo e nasin lawa nasa. ni li ike tawa mi. mi awen lon ma ni.”
“ni la, sina wile e mani. sina ken pali lon esun lipu mi.”
tan nasin nasa ni la, mi kama jo ala e soweli olin. taso pona li ni: mi kama jo e soweli pona sin. ni li waso sona Ukami.